Kadınlarda İdrar Kaçırma
Özellikle 40 yaş üzeri kadınlarda ve çoğunlukla menapoz sonrası olmak üzere, kadınlarda çeşitli tiplerde idrar kaçırma durumu söz konusu olabilmektedir. İdrar kaçırmayı, birkaç farklı tipte incelemek mümkündür:
1-Stress (baskı) tipi
2-Urge (aciliyet/sıkışma) tipi
3-Mikst (karışık) tip
4-Taşma tipi (overflow)
Stress tipi dediğimiz idrar kaçırmalar, öksürmekle, hapşırmakla, karın içi basıncını arttıran durumlarda, yük taşırken eşya kaldırırken olan idrar kaçırmalarıdır. Genellikle pelvik taban kaslarının zayıflaması sonrası, basıncın dengelenemeyip, idrar yoluna aşırı basınç uygulanması ile idrar yolu basıncının üzerinde çıkması sonucu sfinkter yetmezliği oluşup, idrar kaçabilmektedir.
Baskı (stress) tipi idrar kaçırmaları, orta üretra askı ameliyatları ile cerrahi olarak tedavi edilmektedir. Bunlar transobturator teyp (TOT) tansiyonsuz vaginal teyp (TVT), Sling gibi ameliyatlardır. Ortalama 30 dk süren konforu fazla bozmayan ameliyatlar olup 1 günlük yatış yeterli olmaktadır.
Sıkışma (urge, aciliyet hissi) tipi idrar kaçırmalar, mesanenin depolama işlevindeki zamanla meydana gelen bozulmalar, aşırı aktif mesane, mesane duvarının kollajen yapısının değişmesi, kronik enfeksiyonlar gibi nedenlerle oluşabilir. İdrar yollarındaki taşlar da bazen sıkışma hissine yol açabilir. Bir nedeni bulunursa nedene yönelik tedavi yapılır. Bulunamaz ise, medikal tedaviler uygulanır. Bunlar antikolinerjik ilaçlar ve beta3 agonistler şeklinde olabilir. Ağızdan alınabilen ilaçlar olduğu gibi, yan etkilerden kaçınmak için flaster şeklinde olanları da vardır.
Karışık (mikst) tipte idrar kaçırmada, hem sıkışma tipi hem de stress (baskı) tipi idrar kaçırma birlikte olabilir. Bunlarda sfinkter zayıflamış, pelvik taban desteği azalmış ve mesane işlevi bozulmuştur. Bu tip kaçırmalarda öncelikle antikolinerjiklerle tedavi edilir, bu tedavi ile bazen her iki durum birden düzelir. Düzelmez ise, orta üretra askı ameliyatları uygulanıdr.
Taşma tipi idrar kaçırma, idrar kesesini boşaltamayan kişilerde, idrarın dolup taşması şeklinde olur. Mesane sinir hasarına bağlı gevşemiş (flask) olabilir veya sfinkter tonusu yüksek olup, işemek için sfinkter gevşeyemiyor olabilir. Genellikle Diabetik kişilerde veya diğer nöropatilere bağlı gelişir. Burada tedavi nöropatinin düzeltilmesi veya mümkün değilse, temiz aralıklı kateterizasyon ile mesanenin aralıklı olarak boşaltılmasıdır.
İdrar kaçırması olan hastalar, idrar tahlili, mesane ultrasonografisi, gerekir ise sistoskopi ile değerlendirilir. Nadiren işeme günlüğü ve ürodinamik tetkikler gerekli olur. Nöropatiden şüphelenilen durumlarda beyin omurilik MR incelemesi, EMG gibi ek tetkikler gerekebilir.
Kabızlık durumu da özellikle sıkışma tipinde olmak üzere idrar kaçırma konusunda etkilidir. Kilolu, çok doğum yapmış kadınlarda daha fazla stress tipi idrar kaçırma olur. Kabızlığın giderilmesi ve kilo verme, idrar kesesini uyaran çikolata, çilek baharat gibi gıdalardan uzak durulması, ilk planda denenecek tedavi yöntemleridir. Bunlar başarılı olmaz ise veya uygulanamaz ise, pelvik taban güçlendirici kegel egzersizleri gibi fizik tedavi yöntemlerine başvurulabilir. Yine başarı olmaz ise cerrahi yöntemler denenir. Botulinum toksin mesane uygulaması, ilaçla tedavi edilemeyen sıkışma tipi kaçırmalarda 9-11 ay kadar süre etkili olur ancak tekrarlanması gerekir.
Dirençli kaçırma tiplerinde periferik sinir uyarılması TENS yöntemi ve sakral sinir stimülasyonu (sakral nöromodulasyon) da son seçenekler arasındadır.
Sağlıklı ve kuru günler dilerim.